Հայտնի արտահայտությունը, թե պատմությունը կրկնվելու սովորություն ունի, մեզ համար հատկապես հիմա ավելի է արդիական դարձել՝ ֆեյսբուքում «Կարս 1920- Շուշի 2020. ֆատալիստական սխալների զուգահեռներ» վերտառությամբ գրառման մեջ նշել է թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը:

Հատ­ված բրի­տա­նա­ցի հե­տա­խույզ ԼՈՈՒ­ՐԵՆՍ Ա­ՐԱ­ԲԱ­ՑՈՒ հետ հար­ցազ­րույ­ցից, 1919 թ. («Armenians are impossible» – գր­ված է 1919 թ. Փա­րի­զում խա­ղաղ կոն­ֆե­րան­սի ժա­մա­նակ, ա­մե­րի­կա­ցի լրագ­րող Լին­կոլն Ստեֆ­ֆոր­դի կող­մից, ա­ռա­ջին ան­գամ հրա­պա­րակ­վել է 1931 թ. «Outlook and Independent» ամ­սագ­րում):

Իսրայելի իշխանությունները Հերովդես թագավորի պալատ-ամրոցում՝ Հերոդիոնում, բացում են նախկինում այցելությունների համար արգելված շինությունները: Ըստ հնէաբանների՝ հենց այստեղ է թաղված Հերեվդեսը:

Ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի ու արժանապատվության և այդ հանցագործության կանխարգելման միջազգային օրվա կապակցությամբ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը (ՀԲԸՄ) կազմակերպում է անչափ կարևոր առցանց ֆորում՝ «Ճշմարտություն և պատասխանատվություն. Էթնիկական զտումները ժամանակակից դարում» թեմայով։

ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հեռախոսել է ՀՀ նոր ԱԳ նախարար Արա Այվազյանի հետ: Սմոլենսկի հրապարակը հաղորդում է, որ «կողմերը քննարկել են Ռուսաստանի, Ադրբեջանի, Հայաստանի ղեկավարների նոյեմբերի 9-ի հայտարարության դրույթների կատարումը և ՀՀ ԱԳ նախարարի դեկտեմբերի 7-ին Մոսկվա աշխատանքային այցը» Նոյեմբերի 21-ին Լավրովն արդեն եղել է Երևանում ՌԴ միջգերատեսչական պատվիրակության կազմում:

Թվում է, թե այդ ա­մե­նը շատ վա­ղուց է ե­ղել։ 1988 թ. հու­նիս-հու­լի­սին Մար­տու­նի քա­ղա­քի ծայ­րա­մա­սում ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան նպա­տա­կով պոս­տեր էինք դնում։ Մեր ու թուր­քի միջև ռու­սա­կան զորքն էր։ Ի­րա­վի­ճա­կը լար­ված էր։

Ա­վո­յի հետ ծա­նո­թա­ցա 1991-ի փետր­վա­րի 4-ին։ Շատ ձյուն էր ե­կել, գյու­ղում է­լեկտ­րա­կան հո­սանք չկար։ Որ­պես ջո­կա­տի հրա­մա­նա­տար՝ նս­տած էի գյու­ղի գրա­սե­նյա­կում։ Հս­կում էինք Ղա­րա­դաղ­լուի դիր­քե­րը։ Ջո­կա­տում 66 մարդ էր ընդգրկված։ Մթ­նով 4 հո­գի ե­կան։

ԼՂՀ պաշտ­պա­նու­թյան բա­նա­կի Մար­տու­նու շր­ջա­նի ինք­նա­պաշտ­պա­նա­կան ու­ժե­րի հրա­մա­նա­տար, ՀՀ ազ­գա­յին հե­րոս, Ար­ցա­խի հե­րոս, «Ոս­կե ար­ծիվ» և «Մար­տա­կան խաչ» 1-ին աս­տի­ճա­նի շքան­շան­նե­րի աս­պետ, հնա­գետ, հրա­պա­րա­կա­խոս ՄՈՆ­ԹԵ ՄԵԼ­ՔՈ­ՆՅԱ­ՆԸ ծն­վել էր Հա­յաս­տա­նից հե­ռու՝ 1957 թ., ԱՄՆ-ի Կա­լի­ֆոռ­նիա նա­հան­գի Ֆրեզ­նո քա­ղա­քից 40 մղոն հե­ռու գտն­վող Վայ­սե­լիա ա­վա­նում, որ­տեղ ա­նո­ղոք ճա­կա­տագ­րի թե­լադ­րան­քով ի­րենց օ­ջախն էին հիմ­նել Չառլզ և Զա­բել Մել­քո­նյան­նե­րը՝ ի­րենց բնօր­րան Մարզ­վա­նի ու Խար­բեր­դի Խա­րա­ձոր գյու­ղե­րի կա­րոտն ամ­փո­փած հո­գու խոր­քե­րում։

Վանի Էրջիշ շրջանում, Վանա լճի ջրի մակարդակի անկման արդյունքում հայտնաբերվել է Ուրարտուի թագավորության ժամանակաշրջանի նավահանգստի մնացորդներ: Նավահանգիստն օգտագործվել է 2750 տարի առաջ: Վանա լճի ջրերի և հին նավահանգստի ավերակների միջև կա մոտ 50 մ հեռավորություն:

Ի՞նչ էի ա­ռա­ջար­կում: Հույս ու­նե­նալ, թե Թուր­քիան և Ադր­բե­ջա­նը ա­ռանց ար­տա­քին ճնշ­ման կըն­դու­նեն ի­րենց պատ­մա­կան մեղ­սա­գոր­ծու­թյու­նը, ա­ռա­ջի­նը` 1915 թ. Արևմտյան Հա­յաս­տա­նում և Ա­նա­տո­լիա­յում 1,5 մի­լիոն հա­յե­րի ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը, ա­ռա­ջի­նը և երկ­րոր­դը` 1918 թ. Բաք­վում ի­րա­կա­նաց­րած հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյու­նը, ան­հու­սա­լի գործ էր: